Dag van de Kwaliteitsborging
LEDEN VKBN ZIJN SAMEN KLAAR VOOR KWALITEIT
Op 16 november 2023 organiseerde de VKBN haar eerste jaarcongres, de Dag van de Kwaliteitsborging. Ruim honderd kwaliteitsborgers, kwaliteitsadviseurs en instrumentaanbieders kwamen bijeen in congrescentrum InnStyle in Maarssen om te vieren dat wij samen klaar zijn voor kwaliteit. Kennis en vaardigheden over de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen werden verrijkt en netwerken met collega’s die in en aan kwaliteitsborging werken, werden verbreed. De algehele tendens was duidelijk: kom maar op met de invoering van de Wkb op 1 januari 2024, want wij zijn er klaar voor! Volgens de woorden van demissionair minister Hugo de Jonge, die de aanwezigen toesprak met een videoboodschap, “Moedig voorwaarts!”.
Foto's gemaakt door Charles Batenburg.
Het programma van de dag stond in het teken van ‘Samen Klaar voor Kwaliteit’. Dagvoorzitter Tamara Markus startte met een peiling hoeveel van de aanwezigen al 100% klaar waren voor de invoering van de Wkb op 1 januari 2024. Zeker de helft stak zijn hand op. Een groot deel gaf aan voor 90% klaar te zijn, waardoor we met gerechtvaardigd vertrouwen kunnen zeggen dat we Samen Klaar zijn voor Kwaliteit. Een mooie uitkomst!
Videoboodschap Hugo de Jonge
Demissionair minister Hugo de Jonge kon niet live aanwezig zijn. Via een video sprak hij de volgende boodschap uit voor de aanwezigen: “Dit is een heel mooi moment om met elkaar te vieren dat eindelijk de Wkb daadwerkelijk ingevoerd wordt. Er is ongelofelijk veel werk verzet door jullie om mee te denken hoe die wet zou kunnen uitpakken. Hoe die wet kan helpen om de kwaliteit en veiligheid in de bouw te verbeteren en consumenten beter te beschermen. De kwaliteit van de bouw zal erop vooruitgaan en het zal uiteindelijk leiden tot minder faalkosten. Ik wens jullie een mooi jaarcongres toe. Bedankt en moedig voorwaarts!”
Plenair programma
Ton Jans, voorzitter van de VKBN, kon zich goed vinden in de term ‘voorwaarts’. Na bijna twintig jaar voorbereiding en zo’n zes keer uitstel van de ingangsdatum van de wet, is hij blij dat alle leden nu echt van start kunnen. Vervolgens gaf Martin van Staveren een presentatie over Risicobenadering en de Wkb. Daarin belichtte hij de noodzaak voor risicogestuurde kwaliteitsborging in relatie tot de uitvoering van de Wkb. Hij gaf aan hoe je om kunt gaan met de onvermijdelijke rol van verschillen in risicoperceptie en risicobereidheid en hij beschreef risicogestuurde kwaliteitsborging met zes algemene risicostappen en de drie zogenoemde DOD-vragen: wat is het kwaliteits-Doel, wat is daarbij Onzeker en wat daaraan te Doen? Download hier de presentatie die Martin van Staveren heeft gegeven.
Panelgesprek met branchevertegenwoordigers
Na de pauze vond een panelgesprek plaats tussen vier vertegenwoordigers van de branches: Wico Ankersmit - directeur VBWTN, Ferdi Licher - directeur Bouwen en Energie ministerie BZK, Jaco Uittenbogaard - directeur AFNL en Roy Aarts - Verbond van Verzekeraars.
Als eerste werd de stelling geponeerd dat een kwaliteitsborger bij verbouw noodzakelijk is zodat kleine aannemers hun kwaliteit aantoonbaar kunnen maken. Er werd in de zaal wat twijfelachtig op gereageerd. Volgens Jaco die vooral naar de MKB-achterban kijkt, is het niet noodzakelijk, maar wel gewenst. Wico en Ferdi waren het beiden met de stelling eens. Roy benaderde deze stelling het liefste vanuit faalkosten. Verbouw is in het algemeen complexer dan nieuwbouw. Bij beide zijn de faalkosten significant hoog en hier valt kwalitatief nog veel te winnen, zowel voor kleine als grote aannemers. Ton Jans vulde vanuit VKBN aan: “Faalkosten is een containerbegrip voor zowel verbouw als nieuwbouw. Cijfers (15-20%) gaan over het hele bouwkundige traject en dan hebben we het niet over installatie. Daar is het wat hoger.”
Op de vraag wat het MEESTE bijdraagt aan het verbeteren van de bouwkwaliteit gaf Ferdi aan dat dit de wijziging in aansprakelijkheid is. “Je kunt je in dit stelsel onderscheiden met kwaliteit.” Roy vindt risicogestuurde borging het belangrijkste. “Faalkosten kunnen worden verminderd door een externe partij, een kwaliteitsborger. Tijdens het bouwproces kan het kaf van het koren worden gescheiden.” Wico vond ook het daadwerkelijk afgeven van de verklaring belangrijk en voegde er nog een optie aan toe: de handhavende rol van Bouw- en Woningtoezicht zal bijdragen aan de kwaliteit. Aan de hand van een voorbeeld van een te laag plafond werd met de zaal besproken wat de procedure is. Het gebouwde wordt niet in gebruik genomen als de kwaliteitsborger geen goedkeurende verklaring afgeeft. Verzekeraars, hypotheekverstrekkers en de eigenaar van een object zullen hier wat van vinden, maar de gemeente bepaalt of een gebrek hersteld kan worden of niet. Dat geeft helderheid.
De derde vraag die aan de orde kwam, is: Wat is op dit moment het belangrijkste wat nog geregeld moet worden vóór invoering van de Wkb? Jaco gaf aan dat we elkaar aan de hand moeten nemen, ieder met zijn eigen rol en verantwoordelijkheid. Goede communicatie is van belang. Ferdi deed een oproep aan alle brancheverenigingen om uit te leggen dat 1 januari echt gaat gebeuren. Roy ziet met name bij (onder)aannemers winst in communicatie, maar er zijn voldoende kansen geweest voor proefprojecten. Wico vulde nog aan dat we snel een goede oplossing moeten vinden voor algemeen toegepaste gelijkwaardigheid, bv. CLT (overheid).
Tot slot werd besproken Wat een goede werking van het stelsel het MEEST zou stimuleren. Wico gaf aan dat de basiskennis van het Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving) nog onvoldoende is, dus er kan een hoop winst geboekt worden met vakmanschap, het kennen van de regels. Daarnaast was iedereen unaniem dat het ontwikkelen van samenwerkingsvaardigheden in de keten zeer belangrijk is.
Kennis opgedaan tijdens de workshops
In twee rondes konden de aanwezigen aan workshops deelnemen. Wico Ankersmit ging in zijn sessie in op samenwerking met het bevoegd gezag, Gerard Houtman presenteerde toegepaste vaardigheden hoe je kunt omgaan met weerstand, risico-expert Martin van Staveren bood handvatten hoe je de risicodialoog kunt toepassen en BIM-expert Dennis Borst onderzocht met de deelnemers welke informatie noodzakelijk is voor onder andere geautomatiseerde toetsing. Digitalisering werd niet genoemd als belangrijkste middel waarmee een goede werking van het stelsel gestimuleerd kan worden, maar Dennis gaf bij de terugkoppeling van zijn sessie aan dat er toch een hoop punten naar boven zijn gekomen waarbij digitalisering een rol speelt. Gerard Houtman noemde ‘bouwen met vertrouwen’ als kernpunt van zijn workshop. De anderen konden zich volledig vinden in die slogan.
Magische afsluiter
Nadat het vertrouwen in ons eigen kunnen tijdens de workshops een flinke boost had gekregen en iedereen genoten had van een dinerbuffet, wist illusionist Victor Mids ons vertrouwen toch weer een beetje onderuit te halen. Hij legde uit dat veel van zijn trucs gebaseerd zijn op afleiding en beïnvloeding. Door zijn taalgebruik wist hij het merendeel van de zaal aan een rode hamer te laten denken en ervoor te zorgen dat een van de deelnemers er ‘slechts’ met een boek van Victor vandoor ging in plaats van met een villa op Ibiza of miljoenen euro’s prijzengeld. Hij liet de aanwezigen vol verwondering achter.
Samen Klaar voor Kwaliteit
Een laatste rondje door de zaal bevestigde dat de deelnemers een inspirerende dag hebben gehad en dat zij ernaar uit kijken om de Wkb in uitvoering te brengen. Vol trots zullen de deelnemers de button dragen die zij mee naar huis hebben gekregen met ‘Ik ben Klaar voor Kwaliteit’ erop. VKBN kijkt terug op een geslaagde eerste editie van de Dag van de Kwaliteitsborging en is zeker van plan deze jaarlijks te herhalen!